Taşınmaz mallara yatırım için fırsat dönemi!

Dünya Sağlık Örgütü’nün 11 Mart 2020’de Küresel Pandemi olarak ilan ettiği Yeni Corona Virüs’ün (COVID-19) patlak vermesi, küresel finans piyasalarını da ciddi bir şekilde etkiledi.

Seyahat kısıtlamaları birçok ülke tarafından uygulanmakta, ve hükümetlerce sokağa çıkma yasağı veya kısıtı getirilmekte. Haliyle bir çok ekonomik faaliyet alanı yavaşlamaktadır.

COVID-19 salgını’nın emlak piyasası üzerindeki kesin etkileri şu anda tam olarak öngörülememektedir. Gerek emlak danışmanının salgın dönemindeki kendi sağlık durumunu koruma prosedürleri gereği, gerek hükümetin kısıtlamalar getirmesi, gerekse bina sakini mevcut ise bina sakininin erişime olası sağlık sorunlarının önüne geçmek için izin vermemesinden dolayı, konut ve ticari taşınmaz malları yerinde incelemek pek mümkün olmamaktadır. Bakanlar Kurulu kararınca kamu personeli 27/03/2020 tarihine kadar idari olarak izinde bulunmaktadır ve yasal işlem gerçekleştirmek de bu sebeplerden ötürü bir süre için daha pek mümkün görülmemektedir. Bakanlar Kurulu kararı ile Korona Virüsü salgı için alınan önlemler çerçevesinde 1 Nisan 2020 tarihine kadar yurtdışından KKTC’ye girişler yasaklanmıştır ve bu da özellikle konut sektörünü, turizm sektörü ile birlikte etkileyecektir.

Tabi bu gelişmeler, küresel bir salgın durumu için, sağlığın önemi çerçevesinde alınmış önlem amaçlı, olması gereken tedbirlerdir. Değişken faiz ve doviz kurları da yatırımcıyı biraz düşündürmeye zorlamaktadır. Bu noktada gerek olası yatırımcının, gerekse de emlak danışmanının günü boş geçirmemek adına; eğitim, online temin edilebilecek bölge bilgisi, yapı malzemeleri ile ilgili bilgiler, çeşitli pazarlama yöntemleri gibi konularda kendilerini geliştirebilmeleri için belki de (salgın durumunun çok uzun sürmemesi koşulu ile) bulunmaz bir fırsattır.

Ayrıca not düşmeliyim ki, belirsizlik ortamlarının bazı taşınmaz mallara yatırım için fırsat dönemi de olabileceği unutulmamalıdır.

Yukarıdaki durumların yanında günümüz pandemi koşullarında olumlu olarak yorumlanabilecek bir açıklama 19/03/2020 tarihinde Kuzey Kıbrıs Bankalar Birliği’nden geldi. Açıklama özetle şu şekilde:

‘Kuzey Kıbrıs Bankalar Birliği (KKBB) bünyesinde faaliyet gösteren 21 bankamızca kapalı işletmelerimiz ile bunların çalışanlarına talep etmeleri durumunda aşağıda belirtilen ilave olanakların sunulmasına karar verilmiştir:

• Kredili Mevduat Hesaplarına Mart, Nisan ve Mayıs ayları sonunda tahakkuk edecek faizlerin 30 Haziran 2020 tarihine ertelenmesi;
• Borçlu Cari Hesap seklinde çalışan kredilere 31 Mart 2020 tarihinde tahakkuk edecek borç faizlerinin 30 Haziran 2020 tarihine ertelenmesi;
• Taksitler halinde ödenen kredilerin taksitlerinin 3 ay süre ile ertelenmesi;

Ayrıca, dijital kanalların daha çok kullanılmasını sağlamak üzere, internet bankacılığı üzerinden yapılacak yurtiçi havalelerden ve KKTC Merkez Bankası Elektronik Ödeme Sistemi (EÖS) üzerinden yapılan ödeme işlemlerinden her ne ad altında olursa olsun hiçbir ücret veya masraf alınmayacaktır.’

Gerek ticari gerekse de bireysel müşterilerin, bankaları ile bu süreci en doğru şekilde yönetmek ve yapılandırmak için, gerekli girişim ve görüşmeleri yapmaları dünyayı etkisi altına almış olan bu salgın ve yarattığı beklenmedik sosyal ve ekonomik krizi toplum olarak, olası en asgari etki ile atlatmamıza yardımcı olacaktır. Birçok banka e-posta desteği ve elektronik bankacılık desteğini etkili bir biçimde sunmaktadır. Tabi bu durum emlak sektöründeki nakit akışını da bir süre doğal olarak yavaşlatacaktır.

Bu süreçte ise sağlığımızın ön planda korunması ön koşulu ile, elimizden geldiğince 3 ay sonrası için gerekebilecek, maliyet hesapları, mikro ve makro ekonomi değişkenlikleri gibi alanlar üzerinde kendimizi geliştirip, bir sonraki öngörülemeyecek mücbir sebep sayılabilecek konularda kendimizi kişisel olarak hazırlayabiliriz. İşin alım-satım ve finans boyutunun yanısıra, imalat kısmı da ciddi bir şekilde etkilenmiştir. Bir çok inşaat şirketi faaliyetlerini olağan olarak durdurmuştur. Bu durum özellikle taahüt işleri için, mücbir sebep çerçevesinde değerlendirilip, herhangi bir finansal baskı yapılmadan, tüm ilgili çevrelerce anlayış ile karşılanmalı ve salgın sonrası yine tüm ilgili çevreler bir olunup motive bir şekilde sektöre hareket getirmeliyiz.

NOT: Uluslararası alanda emlak standartlarını oluşturan ve denetleyen kuruluş olan RICS, emlak sektöründe çalışan profesyoneller için bilgi notu yayınlamıştır.

Detay için: https://www.rics.org/uk/news-insight/latest-news/coronavirus-and-rics-events/guidance-for-professionals/

Kaynak: https://www.101evler.com/blog/covid-19-pandemi-ortaminda-emlak-sektoru/4392/